Tuesday, June 19, 2012


Sunday, November 13, 2011

Ганцхан надад зориулагдсан амьдрал

Нэг ухаантай хүн хэлсэн байдаг.Чиний гарт чиний амьдрал байдаг. Хуйлж явах, дэлгэж явахаа чи өөрөө мэднэ.Гэж
Амьдрал бол алалдах дайснаас хэцүү гэсэн үг байдаг. Энэ хорвоод танг илгээсэн шигээ Бурхан танд хэрэглэх бүх зүйлийг бэлдсэн байдаг харин та өөрөө зөв явбал энэ бүхнийг хүртэнэ. Ямарч юмнд зөв сэтгэлээр хандаж,зөв бодолтой явбал танд зориулагдсан бүхэн ирнэ. Хэн ч хэзээ ч үүнийг танаас өрсөж авах боломжгүй. Энэ хорвоогийн юм бүхэн зөвхөн чамд зориулагдсан


Saturday, October 22, 2011

Thursday, October 13, 2011

БИ

Дотоод сэтгэл минь галтай байвал
Гадаад ертөнц маань гэрэлтэйд итгэдэг.
Би...
Амьдрал хэмээх ахуйд халуун сэтгэл оршвол
Аз жаргалыг сэтгэлийн минь харц олдогт итгэдэг.
Би...
Дулаан сэтгэлээр бусдад тус хайрлавал
Сайн сайхан амьдрал удаан тогтдогт итгэдэг.
Би...
Сэтгэл сэтгэлээ нэгэн цогц болговол
Хайр хайраа хайрладагт итгэдэг.
Би...
Эгэл бүхэнд сэтгэлийнхээ дулаан харцыг өгвөл
Өнөөдрийн нар хувь тaвилaнг маань ээдэгт итгэдэг.
Би...
Хайраар хүн болж хайраа бусдад өгөх нь
Хүмүүний л хийх үйлс гэдэгт итгэдэгээ

Өзийжаргал

Wednesday, October 12, 2011

Гамшиг мөхлийн ирмэг дээр ...

Энэ нэвтрүүлэгт орчуулга хэрэггүй байх учир нь гунигтай ч бидний бодит үнэн оршиж байна.Монгол орны газар зүйн байрлал, уур амьсгалын байдлаас шалтгаалан нийт нутгийн 90 гаруй хувь нь хуурай, хагас хуурай, хуурайвтар, чийг дутмаг нутагт хамрагдах бөгөөд нутаг дэвсгэрийн 41.3 хувь буюу 647.0 мянган ам.км талбай эзлэх говь, цөлийн бүс нутаг цөлжих аюулд илүү өртөгдөж нутаг дэвсгэр нь жилээс жилд нэмэгдсээр гамшиг мөхлийн ирмэг дээр зогсож байна. Монгол орны нутаг дэвсгэрийн 42,5 хувийг эзлэх говь цөлийн бүсэд үржил шим муутай, цөлөрхөг, хээрийн болон говийн бор хөрс зонхилж, тачир сийрэг ургамлан нөмрөгөөр бүрхэгдсэн байдаг.Дэлхийн дулааралт, уур амьсгалын өөрчлөлтийн улмаас сүү­лийн жилд элсний нүүлт хөдөлгөөн ихсэх, байгалийн элдэв гамшгийн давтамж нэмэгдсээр байна.
Монгол орны 126.6 сая га талбай бүхий бэлчээрийн 70 гаруй хувь нь талхлагдалд өртсөнөөс шалтгаалж бэлчээрийн ургамлын ургац хэд дахин буурч.
Цөлийн бүсийн элсний үндсэн ургамал болох заган ойг их хэмжээгээр ашигласнаас 125.0 мянган га газрын заг бүрэн устжээ. Дэлхий нийтээрээ ногоон хөдөлгөөн өрнүүлж байхад манайх хээв нэг алт,нүүрс, зэс гээд Гамшиг мөхлийн ирмэг дээр зогсож байна.Сүх далайтал үхэр амаглан гэж.

Thursday, October 6, 2011

Дэлхийн монгол тэрбумтан

Дэлхийн тэрбумтанд Монгол хүн нэрээ дэвшүүлсэн гэнэ үү?
-Ёстой Сайхан мэдээ Та сонссон уу
Дэлхийн Нялах тэрбумтангууд одоо өлгийндөө л тодроч байхад. Шалдан баян сайрхаж суухад буруу зүйл үнэндээ алга.Утаа тортог хог өвчиллөөсөө салаагүй ч гэсэн бид дэлхийн түүхийн нэгэн үеийг эзлэж явсан улс итгэхгүй бол Жак Уэтерфордын туурвисан “Өнөөгийн ертөнцийг үндэслэгч эзэн Чингис хаан” номыг нэг харчаарай. Харамсалтайн бид бичээгүй л дээ. Ер нь бидэнд байгаа юм байн уу айл болсон хойно байгаа байлгүй дээ. Одоо л харин жаахан доошхоноо яваад учирыг ухаж ухаарахгүй байгаа болхоос биш...Гэхдээ
- Ядарсан ч ялгарч байгаа л даа хаана ч байхгүй үнэтэй хөлөг хөлөглөөд дэлхийн үнэтэй брэндээр хог болтол хотоороо нэг гоёоод. Хэдэн зуун сая хүнийг тэжээх гэж байгаа биш өдрийн хоолыхон даруулганы үнэтэй тэнцхээр шахуу хэдүүлхэнээ юм чинь юун болохгүй гэж. Хэдхэн жилийн өмнө биенээсээ ялгарах юмгүй Нохой явган гахай нүцгэн гар дээрээ ганц зоосгүй зогсож байлаа. Харин үүнийг хойд орос ах дэндүү мэдэн л дээ. Гэхдээ Мөрөөдхөд мөнгө төлөх биш нэгэн өдөр нуруу тэнэгэр сайхан амьдрах өдөр ирэх байлгүй үртэй хүн жаргадаг гэдэг алаг үрс тэнгэрийн одийг сартайн шүүрэх ч юм билүү хэн мэдлээ. Тэр үед жинхэн дэлхийн монгол тэрбумтан та бидийг ивгээх буй заа.

Tuesday, September 27, 2011

Ядарсан тэнэглэл

Хүүхэд байхад хөгшин аав минь айлд сайн хүргэн орход тэр айл тэр үеэрээ л сайхан явж олны хүндэтгэл хүлээдэг гэдэгсэн. Эр хүний ухаан гэдэг баян хоосондоо биш биеийн жижиг томоороо ч биш сэтгэлийн тэнхээ, уужим холч ухаандаа байдаг болоод тэр байх. Манайд эрх мэдэлтэй болох гэсэн жаахүү байнуу гэхээс ухаанаар ургаштай аавын хүү төрөөгүй бололтой. Ядуу тарчиг байлаа ч ухаанаараа ургаштай байвал аливаа юм бүтэхдээ хоосон хийрхэлээс эрхэм баймаар. Эдээр баян байлаа гээд ухааныг худалдаад авч болох биш. Ядуу айлд баян хүү болж тоглох гэсэн ядарсан тэнэглэл хэзээ эхлсэнийг мэдэхгүй ч Ядуу гэрт минь ухаантай хүү мэндлэх цаг болоогүй бололтой. Дэндүү ядарсан тэнэглэл бол Олсон жаахан юмаа юм болголгүй айлруу оруулах явдал юм. Айлын авдаранд алт орсон бол зэс болж мөнгө орсон бол хог болж хувирдаг жамтай. Aйл гэр гэдэг орж ирж байгаагаа биш гарч байгаа хямагдаж тооцоолдог. Манай хэдэн хийтэй ах оролгоо тоо алдалгүй мэддэг ч гарч байгаагаа анзаарч хямагдах ухаан байхгүй. Ямар л ухаантай хүний ухаан гэж ийм байх билээ дээ ядарсан тэнэглэл ээ гэж. Ургаштайхан аавын хүүг зүүдэндээ л манаж суухаас.

Monday, September 26, 2011

Ширмэнтуяа, Уянга Ижий улирал

Шинлэг сайхан дуу болжээ.

Өдөр өдрийн нар олон ангит кино

Сүүлийн үед нэтээр гарч байгаа олон ангит кинонууд хэтэрхий худал дэндүү үнэмшилгүй ч ганц нэг дүр нь сэтгэл татах төдий болхоос кино гэж хэлхэд хэцүү кинонууд гарч байсан. Харин Өдөр өдрийн нар олон ангит кино амьдрал үнэртэж илүү кино болж чадсан санагдлаа. Өдөр өдрийн нар олон ангит кино арай өөр өнгө аястай ядаж амьд өрнөлтөй юм. Жүжигчид нь үнэхээр өөр өөрийн дүрээ сайн гаргаж байгаа харагдаж байна.
Тус киноны зохиолыг соёлын гавьяат зүтгэлтэн Г.Золжаргал, зохиолч, М.Эрдэнэбат нар бичсэн бол найруулагчаар Г.Энх-төр ажиллажээ. Харин киноны гол дүр болох сувилагч бүсгүйд "Үл таних эмэгтэй", "Эзэнгүй бөгж", "МИ-15", Төрийн дайсан" кинонд тоглосон, жүжигчин О.Долгор тоглосон бол Олны танил жүжигчдээс гавьяат жүжигчин Б.Жаргалсайхан, Г.Урнаа нар уг кинонд тогложээ.

It's Autumn Again

Торонто хотын Намар хараахан болоогүй байгаач удахгүй навчис өнгөө хувиргаж эхлэн. Яг л будаг цацаад хаячихсан юмуу гэж андуурам тийм үзэгслэнтэйгээр хамгийн сүүлчийн удаа навчис модноосоо хагцан орчлонгий өнгийг өөрөөрөө илэрхийлэх шиг нисэн оддог. Үнэхээр сэтгэл алдрам хонгор шаргал навчисаар хоног өдөрүүд улиран одож нэг нэл мэдхэд эргээд л намар ирнэ. Мөрөөрөө ямарч завгүй явж байхад аль хэзээний намар болсон байх юм. Цаг хугацааг бид үдэх биш цаг хугацаа биднийг үдэж байна. Орчлонгийн өнгөөр бүх юм хувирч өөрчлөгддөг ч өөр нэг шинэ үе эргэн ирж буй.

Sunday, September 25, 2011

Өглөөний цай

Эрт дээр үед цай уух нь гол тєлєв хаан ноёд болон буддын шашны ёс жаягийн хvрээнд vйлддэг ёс заншил байж. Энэ утгаараа цайг тэр хvрээнийхэн л тарьж, ургуулдаг байсан байна. Харин цаг хугацаа єнгєрєхийн хэрээр хаад ноёд, лам нараас гадна дайчин баатрууд хүртэл хүртдэг болж. Мєн цайг vнэр болон амтаар нь ямар тєрлийнх болохыг нь таних тэмцээн, уралдааныг хvртэл зохион явуулж, нийтийн хэрэглээ болох vндсийг нь тавьсан байна. Ингэснээр зєвхєн зугаа цэнгэл, эмчилгээ, шашны зан vйлд ашиглах тєдийгvй явцуу хvрээний цайны хэрэглээ нь олон зуун жилийн турш хєгжин, хувирсаар зарим оронд vндэсний баялаг, єв соёлын нэгэн салшгvй хэсэг болсон байна. Бидний хувьд цайг тэгж vндэсний баялаг, єв соёлын нэг болтол өргөн дэлгэр хөгжүүлж ирээгүй ч хамгийн чухал асуудал өглөөний цайгаа маш сайн тохируулах явдал юм. Хэрэв бид өглөө бүр заавал өөртөө тохирсон хоол тэжээлээ зөв идэж сурвал өдрийг эрч хүчтэй өнгөрөөж хийж буй бүхий л зүйлдээ амжилт гаргаж чадна.
Өглөөний цай таныг:
  • Амархан ядарч сульдахаас хамгаална.
  • Оюуны бүтээмжийг нэмэгдүүлнэ.
  • Хэт их идэхээс сэргийлнэ.
  • Байнга хэвшил болгож чадвал та өөрийгөө энгийн аргаар хөгшрөлтөөс хамгаалж байна л гэсэн үг юм.

Tuesday, September 20, 2011

Нэгийг өгч хоёрыг ойлгуулсан соёл

Харь оронд хөл тавьж байгаа олон хүнд тухайн орны нийгмийн хөгжил зан заншил соёл иргэншил нь маш их зүйлийн ойлгуулж өгдөг. Далайн эрэг дээр суугаад загасчилдаг загасчид шиг л элдэв л зүйлийг олж авч ухаарч амьдралыг үзэх үзэл нь хүртэл өөрчлөгдөн тэлэгдэж нэг ёсондоо юм үзэж нүд тайлагдаг юмуу даа. Инээдэмтэй хөгтэй явдал дүүрэн байдагч гунигтай бас зарим талдаа алмаарч хоцрох юм ч зөндөө гардаг. Эхний жил очоод удаагүй байтал Солонгос цагаан сар нь болж байсан юмдаг. Хүн болгон нимгэн дугтутай бэлэг аваад харин надад нилээн овор ихтэй улаан өнгийн маш гоё бэлгийн цаасанд боодолтой бэлэг өгдөг юм байн. Гайхсан баярлсан хоёр давхцан гэртээ бэлэгээ барисаар гүйж очоод найздаа азтайгаа гайхуулаад хэнийч аваагүй том бэлэг авлаа ухааны юм бодоод. Сэтгэл гаргасанд нь талархаад. Ямартай ч бэлгээ задалхаар яаарч тухтайхан сууж аваад бэлгээ задаллаа. Тэгтэл юу байсан гэж санан алмаарч ангайж орхих нь тэр хэзээч ийм бэлэг авч байсангүй. Юм андуурч хийсэн ч юм болуу гэж бодож үзлээ нэг л биш ээ. Бэлэг авсан биш урам хугарч хэзээч мэдэрч байгаагүй онцгүй мэдрэмж төрж байж билээ. Харин дараа нь харь орны зан заншилийг ойлгож мэдэх хэрэгтэйг тэр үед маш сайн ойлгуулж өгсөн. Нэгийг өгч хоёрыг ойлгуулж өгсөн Солонгос соёлтой ингэж танилцаж байлаа. Солонгост мах гэдэг үнэтэй тэр тусмаа үхэрийн мах бол хүндэтгэл илэрхийлсэн бэлэг байдаг ялангуйяа үхэрийн хоосон дунд чөмөгний яс настай хөгшчүүлдээ хүндэтгэлийн маягаар авч өгдөг. Бид ээж аавдаа хоосон яс авч өгөөд сайхан шөл гаргаад идээрэй гэж хэлбэл Монгол ёсонд хэр нийцэх бол ...

Sunday, September 18, 2011

Tiny Stone

1996 онд өөртөө очир алмааз нь шигтгээтэй орос ээмэг авч нагч эгчдээ шуналтайгаараа дуудуулж байсан юмдаг. Нагч эгч гэлтгүй нийгэм тийм байсан хойно нэг их гомдоод сүйд болоогүй л дээ гэхдээ тухайн үед хэн хүнгүй л дуу алддаг байсан цаг. Харин одоо цаг өөрчлөгдөж нөгөө нагч эгч ч их өөрчлөгдөж өөртөй битгий хэл охид бэрүүд нь хүртэл хэдэн янзаар нь зүүдэг болж. Сайхан цаг ирж яваа юм байлгүй дээ. Тухайн үед чамлхааргүй л үнэ өгч байж авсан ээмэг минь хоёр удаа аминд орж байсан. Ер нь эмэгтэй хүнд сайхан эдлэл байх хэрэгтэй гэж боддог. Тэвдэж сандарсан үед үнэ ханшаа алдахгүй. Эдлэж хэрэглсэн ч эдэлгээтэй загвар хуучирч муудан гэхгүй. Бүсгүй хүн хань ижилээ зөв сонгосон бол гэрэл гээгээтэй өнгөлөг өөдрөг харагддаг. Харин үнэт чулууг ямар металл дээр суулгах нь маш чухал байдаг бүсгүй хүн гэдэг үүнтэй утга нэгэн оршдог болой.

Монгол уран дархчууд хаана явна

Жинхэн Монгол уран дарханы ур хийц шингээсэн монгол эмэгтэйн гоёл чимэглэл тэр болгон байдаггүй.Улаанбаатарын төвөөр л нэг алт мөнгөний дархан харамсалтай нь Монголоо гээсэн Монголгүй дархчууд дэндүү олон. Нүглийн нүдийг гурилаар хуурнаа гэж. Хаа сайгүй цутгамал хэвний нэг ижил хийцтэй нэр төдийхөн. Эд мэдэхгүй хүн эдийн нэр гутааж оромдох төдий. Хүүхэд байхад ээж эмээ нарын энгэрийн зүүлт, үсний сувдан даруулга ,бугуйвч, ээмэг гээд өөр хоорондоо энэ дархан тэр дарханы хийц гэж ирээд сайрхаж ярьдагсан. Харин одоо Монгол дарханы хийц гэж бие биендээ сайрхах юм даанч алга. Монгол хийц ур ухааныг бишрүүлэх уртай дүйтэй уран гартай дархчуул хаана байна. Монгол уран дархчууд маань дэлхийд нэр алдраа гайхуулсан дэлхийн баян тансаг хадагтай нарын хүсэл мөрөөдлийнхөн хийц загварыг эс гаргасан ч ядаж Эх орныхоо үзэгслэнт сайхан охидоо өөрсдийн гоёлоор гоёж байвал. Айлд охин хүүхэд үзэгслэнтэй цэцэн билэгтэй төрхөд дээд язгуур эрх ямба нэр алдар авч ирдэг гэлцдэг. Энэ үгийг би яах аргагүй үнэн үг гэж итгэдэг нэгэн. Цаг ирэх тутам Охид бүсгүйчүүд хичээн үзэгслэнтэй болж байгааг бид зүгээр бишрээд суух биш Монгол нь Монголоороо дэлхийд танигдаж байвал хичнээн сайхан. Эрхэм Монгол хатагтай нар маань Монгол гоёлоороо гоёхыг хүсэж байгаад эргэлзэх зүйл огт алга. Монголын битгий хэл дэлхийн түүхэнд үлгэр домог шиг мөнхөрч үлдсэн бурхан ухаантай Монгол дархчууд хаана явнаа.