Friday, June 27, 2008

Liver Disease

Healthy liver (left) and liver with extensive tumor growth (right).Таны зүүн гар талд харагдаж байгаа элэг эрүүл. Баруун гар талд байгаа cancerтай элэг.Элэгний хүнд өвчтэй хүнд шууд хэлэхгүй болгоомжилж нуудаг нь буруу гэж боддог. Өөрийн биед тохиолдох өвчнийг мэдэхийн хамт өөрийн эрч хүч увдис, нөөцөө дайчлан өөрийгөө эмчлэх талаар шинжлэх ухааны болон дорно дахины эмнэлгийн тусламжтайгаар хамтран тэмцэл явуулах нь их чухал.Ер нь өвчтөн хүн өөрийн өвчний байдал, ялангуяа өвчин үүсгээд байгаа вирусыг мэдэх тутам амжилт олно. Өнөөдөр А, В, С, D, Е, F, ТТV, SEN гэсэн 9 төрлийн гепатит үүсгэгч вирус тодорхойлогдоод байна.Элэгний энэ олон төрөлийн вирусыг хүн бүр мэдэх шаардлагатай юм.Яагаад гэвэл зарим хүмүүс энэ талаар ойлголт муугаас өвчнөө архагшуулаад суурин дээр нь хорт хавдар үүсэх нь олонтой.Жишээ нь: Хатуурлын анхан шат буюу эмнэлгийн хэлээр КОМПЕНСАЦ-ын үед бие ядрах, цусархаг шинж илрэх, нүд шарлах, алга улайх, дэлүү томрох, ТИМОЛ, ГАММАГЛОБУЛИН ихсэж, СУЛЬМА, АЛЬБУМИН буух жишээтэй. Хүмүүсийн яриад байдаг АЛАТ, АСАТ эсвэл ГПТ , ГОТ үзүүлэлтүүд өндөр байх нь элэгний эсийн үхжил их байгааг илтгэнэ. Энэ үзүүлэлтүүд элэгний цочмог ба архаг үрэвсэл идэвхжихэд ихэсдэг. Элэгний Нийт уураг: Захын цусан дахь нийт уургийн хэмжээ нь элэгний уураг нийлэгжүүлэх үйл ажиллагаа нь ямар байгааг илтгэнэ.

Элэгний хатуурал, хавдрын үед нийт уургийн хэмжээ буурдаг. Захын цусан дахь уургийн ихэнх хувийг Альбумин эзэлдэг бөгөөд уураг нийлэгжүүлэх үйл ажиллагааны байдлыг илтгэхээс гадна энэ үзүүлэлт буурсан байх нь цусны осмос даралтын байдлыг илтгэнэ. Осмос даралт их бага байх нь хавагнах шалтгаан болдог. Шүлтлэг фосфотаза: Элэгний эс болон цөсний замын салслаг эсээс ялгарч цөсний судас бөглөх, зогсонгиших хам шинжийн үед ихэснэ. Элэгний архаг эмгэгтэй нь тогтоогдсон эсвэл цочмог гепатитаар өвдсөн өвчтөнүүд 6 сар тутамд элэгний үйл ажиллагааны сорил хийлгэж байх нь зүйтэй. Гэхдээ хэвлий нь устаагүй, хавангүй, шээс хэвийн, хэвлий өнгөц вен өргөшөөгүй, улаан хоолой венийн өргөшилт дөнгөж гарч эхэлж байж магадгүй байдаг байна.

2 дахь үе буюу СУБКОМПЕНСАЦ-ын үед хаалган вений даралт ихэснэ. Хэвлий устаж эхлэнэ, халуурна, гэдэс дүүрнэ, арьс харлаж үнсэн саарал болох ба шарлана. Элэгний хэмжээ багасна. Энэ бол өвчин нэлээд хүндэрч байгаа үе юм.

3 дахь үе буюу ДЕКОМПЕНСАЦ-ын үе болоод ирэхээр нэлээд муудаж байгаа шинж юм. Энэ шатанд хэвлий томорч усталт ихсэнэ. Бүх бие хавагнах болно. Сульма 1-ээс дээш болж альбумин багасна. Энэ үеийг хорт хавдрын босгон дээр очлоо гэж ойлгож тэмцэлээ явуулах нь чухал юм.

Үүнийг өвчтөн хүн өөрөө сайн мэдэж гэмээж нь өвчинтэйгээ тэмцэхэд нь туслах юм. Эмнэлгийн шинжлэх ухаан хөгжих тутам энэ талаар шинэ шинэ нээлтүүд гарсаар байна. Жишээ нь эхлээд хордлого тайлах, хүчээ сэлбэх, элэгний цусан хангамжийг сайжруулах, хаван хөөх, цус алдалтаас урьдчилан сэргийлэхэд юуны өмнө ямар вирустэй байгаагаа мэдэх нь чухал. А вирус нь бохир гар, бохирлогдсон хүнсний зүйл, ариун цэвэр муугаас шалтгаалахаас гадна тухайн хүний биеийн ерөнхий эсэргүүцэл, дархлалтай шууд холбоотой. А вирусээр үүсгэгдсэн өвчин нь харьцангуй хөнгөнд тооцогддог ба эдгэрэлт ч сайн юм.

Эмчийн зааврыг сайн мөрдөж, гам сайн хийсэн тохиолдолд бүрэн эдгэрнэ. Харин бусад вирусүүд нь нилээд хүнд өвчлөлийг бий болгодог тул эдгэрэлт харьцангуй удаан эмчилгээ гам их шаардана. Ер нь аль ч вирусээр өвчилсөн бай ялгаагүй архи, тамхи, хэт их өөх тостой хоол, хүнд доргилт ихтэй ажлаас зайлсхийх нь зүйтэй.Хүн өвчинтэйгээ тэмцэхдээ шинжлэх ухааны эмнэлэг, дорно дахины уламжлалт анагаах ухаан, монголын уламжлалт анагаах ухаан аль алиныг нь хэрэглэж байж амжилт олно. Хүн үхэхийг хүсдэггүй болохоор бүх бололцоогоо дайчлан эх орныхоо болон хөгжилтэй орнуудад сүүлийн үед гарч байгаа эм тангаас сонирхоод хэрэглээд үзэхэд илүүдэхгүй.