Бөөр бол тархийг тэжээх, нурууны ясыг бэхжүүлэх, биеийн элч дулааныг сэлбэх, хоол хүнсийг шингээх үйл ажиллагаатай шууд холбоотой эрхтэн юм. Бөөр муудахад хүний цусан хангамж дордож, булчин шөрмөс сулран, биеийн ерөнхий эсэргүүцэл аажмаар доройтдог. Биед үүсдэг хортой илүүдэл шингэнийг өвчилсөн бөөр бүрэн зайлуулж чадахгүйгээс царайны өнгө өтгөрч, биеийн жавхаа доройтон, хамаг өвчний шалтгаан болдог. Хамгийн сайн арга бол дороосоо даарахаас болгоомжлох арга юм. Үүнд хувцас, гэр орны нөхцөл цөм хамаарахыг сана. Мөн хоол ундаа тааруулснаар бөөрөө эрүүл байлгаж чадна. Хэт өтгөн, давстай цай, унд хэрэглэхгүй байхад анхаараарай. Бөөр муудсанаас тэжээллэг шүүс “давхар”, “охь шим” дутагдаж хүн ямар ч шалтгаангүй айж сандрах, ухаан нь мохох, бүтээлч хүч тамираа алдах зэрэг шинж тэмдэг илэрдэг. Үүний сацуу ууц нуруу хөших, үе мөч шархирч чих шуугих, шээс өөрчлөгдөх, толгой өвдөж бие хөлрөх олон эмгэг шинж илэрч эхэлбэл цаг алдалгүй эмчид хандаарай.Ууц нуруугаар өв
дөх нь тун ч ярвигтай зүйл байдгийг зовлонг нь үзсэн хүмүүс сайн мэдэж байгаа. Иймд өвчнийг бага ч гэсэн нимгэлэхэд тус болох үүднээс ОХУ-ын гавьяат эмч, профессор, нуруу нугасны эмч Виталий Величко гэдэг хүний нурууны эмгэгтэй хүмүүсийн асуултанд өгсөн хариуг товч хөрвүүлэн хүргэж байна.-Нуруугаа бөхийлгөх, тэнийлгэхэд нуржигнаж дуугаараад байдгийг яаж зүгээр болгох вэ?
Нуржигнаж дуугарч байна гэдэг чинь тийм ч муу зүйл биш гэж хэлмээр байна. Нуржигнахаас гадна бөгтийх, тэнийхэд өвдөж байгаа бол хавьгүй муу. Нуруу, нугасаа эмчид сайн үзүүлж, шинжлүүлэх хэрэгтэй. Магадгүй биеийн тамирын дасгал, хөдөлгөөн хийх чинь эрс цөөрснөөс болоод булчин шөрмөсний эсүүдийн дотоод даралт нь өөрчлөгдөснөөс болоод нуржигнан дуугардаг болсон байж болох юм. Ийм үед хаалганы бариулаас барьж суух дасгал сайн нөлөө үзүүлдэг. Дасгалыг хамгийн цөөндөө өглөө орой хоёр заавал хийж байх хэрэгтэй. Мөн боломжтой бол долоо хоногт хоёр удаа бассейнд сэлж бай. Хоёр гурван сарын дараа нуржигнаж дуугарахаа больно байх гэж бодож байна.
* * *
Би 52 настай. Нугалам хоорондын зээрэнцгийн эмгэг /остеохондроз/ гэсэн оноштой. Зүүн талын ууцаар хүчтэй өвддөг. Өвдөлт нь зүүн хөл рүү дамжиж өвдөх юм. Нугаламын доод талын диск нь үрэгдээд өргөстчихсөн. Яавал дээр вэ?
Таны нуруунд нь архаг үйл явц болж байна. Иймд зоо ууцны орчимдоо онцгой анхаарал тавих хэрэгтэй. Хүнд юм өргөх, мушигирсэн ачаалал үзүүлэх зэргээс бүрэн зайлсхийх хэрэгтэй. Урагш бөхийж юм хийж болохгүй. Юм хийхээр болвол зоо ууцны хэсэгтээ корсет /бэлхүүсэвч/ зүүж байх. Эмчилгээний гимнастикийг өдөртөө дөрвөөс цөөнгүй удаа хийх. Дасгалыг олон хийх нь цочроог арилган, өвдөлтийн хам шинж намдана.
* * *
Би 31 настай, эмэгтэй. Єглөөдөө бүсэлхий орчим хүчтэй өвдөүлж сэрдэг боллоо. Яаж ийж байгаад аажуу босч, яваад ирэхээр арай гайгүй болчих юм. Тэгсэн атлаа хэвтэнгүүт аймаар өвдөх юм. Би хатуу юман дээр унтдаг. Суугаа ажил хийдэг ч өглөө оройдоо нохойгоо салхилуулангаа нэлээд алхалдаг.
Явангуут гайгүй болдог гээд та өөрөө оношоо бараг зөв тогтоочихсон байна. Иймд сайтар сонгож авсан биеийн тамирын зохистой дасгал нь хамгийн сайн эмчилгээ. Дасгалыг өдөрт дөрвөн удаа хийж бай. Бие чинь өөрөө танаас илүү хөдөлж байхыг шаардаад байна шүү дээ. Хаалганы бариулаас барьж суух нь хамгийн үр дүнтэй дасгал. Хаалганы хоёр талын бариулаас барьж байгаад сууна. Суухад цээж, гэдэс нь хаалганы шүргэж байх ёстой. Энэ дасгалыг 25 удаагийн давталттайгаар өдөрт дөрвөн удаа хийж бөгөөд аажмаар давталтын тоог нэмж 150 хүргэнэ. Ингэвэл бүсэлхий чинь аяндаа сэргээд ирнэ.
* * *
Нуруу өвддөг болоод удаж байна, ялангуяа бүсэлхий орчим. Гэхдээ дандаа өвдөхгүй, зөвхөн ямар нэг ачаалал өгөхөөр л /урагш тонгойж удаан юм хийхэд г.м./ өвдөж эхэлнэ. Унтахаар хэвтэхэд зүгээр байдаг мөртлөө сэрэхээр бүсэлхийгээр хүчтэй өвдөж, эргэж болохгүй, арай гэж л босох юм.
Таны бичсэнээс үзвэл нурууны чинь зоо ууцны орчимд чинь асуудал байгаа бололтой. Үйл ажиллагааг нь хэвийн болгохын тулд дасгалууд сонгож авах хэрэгтэй. Дээш харж хэвтээд хөлөө өргөөд буулгах дасгалыг 25 удаа, дараа өргөсөн хөлөө зөрүүлэх, хөлөө дугуй унаж байгаа мэт жийх, хаалганы бариулаас барьж суух дасгалуудыг хийгээд үз. Мөн бассейнд сэл.
Мөн зоо ууцны хэсэгт тусгай бэлхүүсэвч /корсет/ зүүх нь хэрэгтэй болов уу. Бэлхүүсэвчийг заавал хэвтээ байдлаас зүүх бөгөөд, нуруугаа шахалгүйгээр зөөлөн товчлох хэрэгтэй. Нэг зүүсэн бол 6-8 цагийн туршид санаа зоволтгүй байж болно. Энэ үед нурууны чинь энэ хэсгийн булчин бэхжинэ. Хүнд юм аль болох өргөхгүй байхыг хичээ. Ор чинь дунд зэргийг хатуу, дэр чинь өндөр биш, хүзүүн дороо бага зэрэг хуйлсан давуу хийж өгч бай.
Өглөө сэрээд заавал дасгал хийнэ. Орноосоо босолгүйгээр хөлөө нугалж, тэнийлгэнэ. Дараа нь хаалганы бариулаас барьж байгаад сууж босох дасгалыг хийнэ. Эдгээр дасгалыг хийвэл өвдөлт намдаж нугалам хоорондын диск чинь нөхөн сэргэгдэнэ.
* * *
Энэ наймдугаар сард автын осолд орсон юм. Толгойгоороо машины таазыг хүчтэй мөргөсөн. Тухайн үедээ хүчтэй өвдөөгүй. Гэтэл хоёр сарын дараа баруун гараа өргөж, нурууныхаа ард гаргаж чадахаа байчихлаа. Үүнтэй зэрэгцэн яг л дотор нэг юм орчихоод нервнээс нь татаад байгаа юм шиг мэнэрч өвдөх юм. Нойрондоо муу болсон, далаар өвдүүлээд...
Гэмтэл авах үед чинь өвдөлтийн бусад хам шинжүүд илэрсэн л байх ёстой. Гэмтлийн хувьд эс, холбоосууд нь хэсэгчлэн сунах зэргээр нуруу чинь бүхэлдээ гэмтсэн бололтой. Харин одоо эдгэж байгаа болохоор агшиж, удаан мэнэрсэн өвдөлт өгч байгаа биз. Та нуруундаа бүхэлд нь иллэг хийлгэж, тусгай дасгал хийх хэрэгтэй юм байна. Эмчилгээний биеийн тамирын мэргэжилтнүүд энэ талаар сайн мэдэж байгаа.
* * *
Саяхнаас толгой шуугиж, хүзүүгээр өвддөг болчихлоо. Би дасгал хийж, өөрөө өөртөө иллэг хийхээс гадна тархины цусан хангамж сайжруулдаг эм ууж байгаа. Гэвч ямар нэг үр дүн мэдэгдэхгүй байна. Яах вэ?
Янз нь хүзүү орчмын нугалам хоорондын зээрэнцгийн эмгэг /остеохондроз/-тэй болсон бололтой. Рентген зураг авахуулж, сайтар үзүүлж шинжлүүлэх хэрэгтэй. Харин таны бичсэн зовиураас чинь үндэслээд хэдэн зүйл санал болгож болох юм. Жишээлэхэд, нэг их хатуу биш зүйлээр толгойг чинь түшиж байх өндөр зах байнга зүүж явах. Өдөртөө 6-8 цаг зүүгээд, унтахдаа авах. Нимгэн дэрэн дээр унтаж байх хэрэгтэй. Ингэхдээ дэрнийхээ захыг хуйлаад шидэж тогтоо. Ингэснээр унтахад чинь хүзүүн доороос чинь дэрнээс 1,5 дахин зуузаан хуйлсан ивээс тулж байх болно. Дээр нь өөртөө эмчилгээний иллэг хийнэ.
* * *
Бүслэхийгээр хүчтэй өвддөг болоод гурван жил орчим болж байна. Рентгенд харуулсан чинь бүсэлхийн нугалам хоорондын зээрэнцгийн эмгэг гэсэн онош тавигдсан. Эмч надад “Кетанов” гэсэн тариаг өгзөгөнд хийгээд, өвдөж байгаа газар нь дипроспан хийсэн. Өөр ямар нэг эмчилгээ хийгээгүй. Энэ эмгэгийг ер нь эмчлэх боломжтой юу?
Тариа хийснээр өвдөлтийг намдааж болно. Гэхдээ остеохондрозын тариагаар эмчлэх ямар ч боломжгүй. Энэ нь нурууг бүхэлд нь хамарсан эмгэг явц юм. Иймд сайтар тохируулан цогц дасгал хийх нь хамгийн сайн эмчилгээ байдаг. Жишээлэхэд, хаалганы бариулаас барьж сууж босох г.м. би дээр хариулсан байгаа. Мөн нуруунд мушгирсан г.м. ямар нэг ачаалал өгөхгүй байх. Хүнд юм өргөхгүй байх. Ороо зөв сонгох. Үүний тулд хатуу банзан дээр хоёр гудас давхарлахад л хангалттай. Бэлхүүсэвч зүүх. Бассейнд сэлэх. Явган явах хэрэгтэй. Хурц халуун ногоотой, давсалсан хоол, архи согтууруулах ундаанаас зайлсхийх хэрэгтэй.
www.103.mn
